دستورات قبل از عمل جراحی

قبل از عمل جراحی باید نکات زیر را در نظر بگیرید:

• تصمیم گیری قبل از عمل جراحی:
  1. لطفا از پزشک معالج خود در مورد روشهای درمانی مختلف اعم از روش های مختلف جراحی و روش های غیر جراحی سوال نمایید و در مورد معایب و مزایای هر روش سوال کنید.
  2. در مورد شانس موفقیت درمان جراحی سوال کنید.
  3. مفهوم موفقیت درمان جراحی را از پزشک سوال کنید. به یاد داشته باشید ممکن است مفهوم موفقیت درمان نزد شما و پزشک متفاوت باشد. به چند مثال زیر توجه کنید:
     1. محدودیت حرکت آرنج وقتی به درمان غیر جراحی پاسخ ندهد کاندید جراحی است. موفقیت عمل جراحی از نظر بیمار بازگشت کامل حرکت و قدرت دست و آرنج است اما از نظر جراح موفقیت عمل جراحی بازگشت حرکت آرنج از 30 درجه تا 120 درجه است در حالیکه قدرت دست نیز بازگشت کامل ندارد.
     2. در بیماری کین باخ که با درد و محدودیت حرکت مچ دست مراجعه مینمایند. درمان موفق از نظر بیمار بازگشت مچ دست به وضعیت اول است درحالیکه برای جراح موفقیت عمل یعنی کاهش واضح درد و جلوگیری از بروز آرتروز بعدی.
  4. از ادای هیچ سوالی احساس شرم نکنید. پزشکان نیز مانند تمام انسانها رفتار می کنند. در بسیاری از موارد پزشکان به قدری یک موضوع را به بیماران مختلف توضیح داده اند که فکر می کنند این موضوع یک امر مسلم و آشنا در میان تمام مردم است، آنها گاهی فراموش می کنند هر بیمار یک بیمار جدید است و باید تمام توضیحات را مجددا برای هر بیمار تکرار کنند.

من مکرر بیمارانی داشته ام که هنگام عمل جراحی ناشتا نبوده اند. من فکر میکردم ناشتا بودن قبل از عمل جراحی یک امر کاملا واضح و مبرهن است، اما فراموش کرده بودم که این موضوع برای همه مردم اینچنین واضح نیست.

• وقتی تصمیم به جراحی گرفتید:
  1. خوشبختانه در حال حاضر جراحی دست گسترش بسیار خوبی در پایتخت و کشور دارد. بعلاوه آنکه بسیاری از اعمال جراحی در اندام فوقانی به خوبی توسط تمام همکاران ارتوپدی قابل انجام است. برای یافتن نام همکاران جراحان دست و نیز همکاران ارتوپد می توانید به ترتیب به سایت انجمن جراحان دست و انجمن جراحان ارتوپدی ایران مراجعه نمایید.
  2. در تمام موارد عمل جراحی، دریافت یک نظر دوم مناسب است اما در موارد اعمال جراحی پیچیده این امر اهمیت بیشتری دارد.
  3. به یاد داشته باشید شما هیچگاه نمی توانید بهترین پزشک یا بهترین جراح را برای خود پیدا کنید. تمام جراحان نقاط قوت و نقاط ضعفی دارند و بیش از 90 درصد جراحان بیش از 90 در صد اعمال جراحی را با موفقیت مشابه به پایان میبرد. همیشه می توانید از جراح خود انتظار داشته باشید تا بیشترین تلاش خود را برای درمان شما بکند اما باید انتظار یک نتیجه معمولی را داشته باشید. ما در درمان جراحی خیلی کم یک کار خارق العاده و منحصر به فرد می بینیم.
• وقتی تصمیم گرفتید من شما را عمل جراحی بکنم.

قبل از هر چیز باید بدانید من نیز مانند تمام همکارانم از اینکه اعتماد شما را جلب کرده ایم خوشحال هستیم. اما در عین حال به همان اندازه احساس مسئولیت می کنیم. لطفا نکات زیر را توجه نمایید.

1. به تمام بیماران قبل از عمل جراحی و در مطب یک فرم رضایت آگاهانه داده میشود.
   1. این فرم را از اینجا میتوانید دانلود کنید.
   2. لطفا تمام متن فرم را مطالعه نمایید و بعد از مطالعه کامل آن کاری که در این رضایت نامه درخواست شده است انجام دهید.
2. به این نکته توجه نمایید که من نیز مانند همکارانم تمام تلاش خود را برای درمان شما به عمل می آورم اما به یاد داشته باشید که:

توانایی ما محدود است، برخی از حوادث خارج از حیطه اختیار ما است، برخی حوادث غیر قابل پیش بینی است، برخی عوارض کاملا شناخته شده است به این معنی که برای هر جراحی در طول طبابت خود احتمال بروز آن وجود دارد.

1. قاعدتا قبل از عمل جراحی باید از شما شرح حال کامل گرفته شود. این شرح حال غیر از موارد مربوط به بیماری اصلی شما مربوط به تمام شرح حال پزشکی میباشد. گاه این مسائل به قدری کوچک به نظر می رسد که ممکن است از چشم بیمار یا جراح بیفتد.

لطفا هر نکته ای در سابقه شما وجود دارد اعم از سابقه بیماری خاصی که حتی ممکن است بهبود یافته باشد، هر سابقه عمل جراحی، هر گونه مصرف دارو و هرگونه حساسیت دارویی و غیر دارویی را یک بار دیگر قبل از ترک آخرین ویزیت قبل از عمل جراحی مجددا به پزشک خود یاداوری نمایید.

• دستورات قبل از عمل جراحی:
  1. ناشتا بودن:
     1. در تمام اعمال جراحی بیمار باید حداقل 6 تا 8 ساعت قبل از عمل جراحی ناشتا باشد ( چیزی میل نکند).
     2. این زمان در مورد اطفال کمتر است و در اطفال تا 2 سال به کمتر از 4 ساعت هم می رسد.

• اگر چه برخی از اعمال جراحی بدون بیهوشی عمومی انجام می شود اما در این موارد نیز احتمال بروز عوارضی که نیازمند بیهوشی عمومی شود وجود دارد. لذا در این موارد هم ناشتا بودن لازم است.

1. مصرف مقداری آب بدون هر گونه درده و مواد جامد (نظیر پالپ آب میوه) تا 2 ساعت قبل از عمل جراحی بلامانع است.
2. در بیمارانی که داروی خاصی را بطور مرتب مصرف مینمایند مصرف معمول آن قبل از عمل جراحی علیرغم ناشتا بودن توصیه می شود. سر دسته این داروها، داروهای فشار خون و داروهای ضد تشنج است. مصرف آنها با کمی آب تا دو ساعت قبل از جراحی مجاز است.

1. استحمام: استحمام شب قبل از عمل جراحی یا روز عمل جراحی توصیه می شود. استحمام مرتب قبل از عمل جراحی شانس بروز عفونت قبل از جراحی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

در موارد اعمل جراحی انتخابی نظیر کانال کارپ یا اصلاح دفورمیتی استخوانی این امر ساده تر است.

اما حتی در موارد شکستگی ها و جراحت ها نیز چنانچه درد بیمار زیاد نباشد و بیمار بتواند موضع عمل را نظافت کند به این امر توصیه می شود.

1. زایل کردن موهای محل عمل جراحی:

من برای این کار اصراری ندارم، اما اگر اندام شما خیلی پر مو است می توانید با موزر آنرا کوتاه نمایید اما بهتر است از تیغ استفاده نکنید چون احتمال زخم در محل عمل جراحی وجود دارد.

1. آزمایشات قبل از عمل جراحی:
   1. برای افراد زیر 40 سال مشروط بر آنکه بیماری خاصی نداشته باشند آزمایش خاصی لازم نیست. هرچند برخی از همکاران بیهوشی درخواست آزمایش شمارش سلولهای خونی (CBC) می کنند.
   2. برای افراد بالای 40 سال آزمایش شمارش سلولهای خونی قند و آزمایش کار کرد کلیه (CBC-BUN-Creatinin- FBS) درخواست می شود.

• برای افراد بالای 45 یا 50 سال مشاوره قلب قبل از عمل نیاز می شود.

برای شما عمل جراحی موفق و بدون زحمتی را آرزو می کنم.

دستورات بعد از عمل جراحی

متاسفانه در بسیاری از موارد به علت طولانی شدن زمان عملهای جراحی، من امکان ویزیت بعد از عمل جراحی را پیدا نمی کنم. شما میتوانید کلیه سوالات خود را به شماره تلفنی که قبل از عمل جراحی در اختیار شما گذاشته می شود پیامک کنید و پاسخ خود را دریافت کنید.

اما مطالب زیر می تواند به شما در مورد نکات مهم بعد از عمل جراحی کمک کند. بعضی از دستورات بعد از عمل جراحی عمومیت دارند. مهمترین آنها به شرح زیر هستند:

• داروهای بعد از عمل جراحی:
  1. آنتی بیوتیک: در اکثر اعمال جراحی اندام فوقانی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک بعد از عمل جراحی وجود ندارد. بسیاری از موارد بطور کلی نیاز به آنتی بیوتیک نیست و در برخی موارد آنتی بیوتیک مورد استفاده در حین عمل جراحی و بعد از آن در مدت کوتاه بستری کاملا کفایت می کند. در برخی موارد استثنائا بعد از عمل جراحی آنتی بیوتیک در منزل ادامه می یابد. در این موارد نسخه مربوطه بعد از عمل جراحی به بیمار داده می شود. مصرف بی مورد آنتی بیوتیک مشکلاتی دارد از جمله:
     1. عوارض دارویی آنتی بیوتیک زیاد است.
     2. احتمال مقاومت دارویی را افزایش می دهد.

• در صورت بروز عفونت در بیمارانی که مصرف آنتی بیوتیک دارند، عفونت های مقاومی ظاهر می شود که درمان آنها بسیار مشکل و یا غیر ممکن می شود.

دو نکته مهم:

1. به یاد داشته باشید اصرار بر عدم استفاده از آنتی بیوتیک بعد از عمل جراحی به این معنی نیست که امکان بروز عفونت بعد از عمل وجود ندارد. پس در صورت بروز هر گونه علامتی دال بر عفونت محل عمل جراحی نظیر گرمی و تورم و قرمزی در محل عمل جراحی یا تب و علائم عمومی عفونت حتما پزشک خود را در جریان بگذارید.
2. وجود تب در 24 ساعت اول بعد از عمل جراحی معمولا نگران کننده نیست و بیشتر مربوط به واکنش های دارویی می باشد. تب ناشی از عفونت محل عمل جراحی معمولا بعد از روز دوم خود را نشان می دهد.
   1. مسکن: بعد از عمل جراحی درد یک امر طبیعی است و کاهش این درد در روند بهبودی بیمار و نیز جلوگیری از بروز درد مزمن بسیار کمک می کند. عوامل مختلفی در میزان شدت درد شرکت دارند.
      1. محل عمل جراحی: به علت وجود بیشترین پایانه های حسی در دست اعمال جراحی در دست دردناک هستند. این موضوع در اعمال جراحی ارتروسکوپیک شانه نیز صدق می کند.
      2. عناصر دستکاری شده. پوست و استخوان بیشترین منابع درد بدنبال عمل جراحی هستند.

• تورم اندام: تورم اندام یکی از عوامل بروز و تشدید درد میباشد که در قسمتهای بعد به توضیح ان میپردازیم.

نوع مسکن مصرفی:

1. در زمانی که بستری هستید و هنوز ناشتا می باشید از داروهای تزریقی و شیاف استفاده می شود.
2. بعد از ترخیص داروها به ترتیب زیر استفاده می شود: توجه داشته باشید که معمولا بعد از عمل جراحی برای شما نسخه دارویی داده نمی شود و شما بر اساس اطلاعات زیر می توانید داروی مورد نیاز را تهیه نمایید. این داروها نیاز به نسخه پزشک ندارند.
   1. ابتدا از داروهای خوراکی استفاده می شود و بدنبال آن از شیاف و بعد داروهای تزریقی استفاده می شود.
      1. داروی اول معمولا استامینوفن کدئین است. میتوانید تا هر 4 ساعت یکی استفاده نمایید. عارضه مهم آن جز عوارض گوارشی بروز یبوست است.
      2. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: این داروها انواع مختلفی دارند شایعترین آنها در حال حاضر بروفن، ژلوفن، دیکلوفناک، مفنامیک اسید، پیروکسیکام و دهها داروی دیگر است. این داروها تقریبا هیچ ارجحیتی به هم ندارند. برعکس هر یک از این داروها ممکن است به برخی افراد بهتر اثر کند و یا آنکه کمتر عارضه ایجاد کند. بهترین راه انتخاب آن تجربه شخص است که در موارد دردهای قبلی کدام دارو به او بیشترین اثر و کمترین عارضه را داشته است.

• در صورت عدم پاسخ به دو دسته فوق میتوانید از شیاف استفاده نمایید. دو دارو سر دسته این موارد است استامینوفن و دیکلوفناک سدیم. معمولا شیاف های ضد درد اثر بیشتری از داروهای خوراکی ایجاد می کند بخصوص در موارد عدم تحمل گوارشی ممکن است بهتر تحمل شوند.

1. موارد نادری پیش می اید که که بیمار نیاز به داروهای تزریقی پیدا می کند. این داروها معمولا نیاز به نسخه پزشک دارند و بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید.

• وضعیت اندام و استراحت بعد از عمل جراحی: بعد از عمل جراحی دست، آرنج و شانه بسته به نوع عمل ممکن است دستورالعملهای مشابه و متفاوتی وجود داشته باشد که در زیر به آن اشاره می شود. نکته مهم آن است که تورم یکی از علل درد و تاخیر در بهبودی بعد از عمل است و باید تلاش شود تا حد امکان از بروز آن کم شود.

در موارد عمل اندام فوقانی ما انتظار بروز تورم تا 24 تا 48 ساعت بعد از عمل جراحی را داریم. برای به حداقل رساندن آن پیشنهاد می شود:

1. ترجیحا در 24 تا 48 ساعت اول استراحت کنید و از مایعات بیشتری استفاده نمایید.
2. بهتر است دست در محاذات قلب قرار داشته باشد. به این ترتیب بهتر است هنگام دراز کشیدن یک بالش زیر دست قرار داشته باشد و هنگام نشستن یا راه رفتن دست با یک گردن آویزِ راحت به گردن آویزان باشد. پیشنهاد می شود از گردن آویزهایی استفاده شود که بند آن دور گردن و شانه بیفتد نه گردن آویز هایی که بند آن دور گردن می افتد و میتواند باعث درد گردن شود.
3. اگر دست در آتل نیست یا آنکه دست در آتل هست ولی انگشتان آزاد است حرکات مرتب و منظم انگشتان برای جلوگیری از بروز تورم کمک می کند. باید بستن انگشتان و باز کردن انگشتان به آهستگی و با قدرت کافی و تا حد امکان در بیشترین دامنه حرکت آن انجام شود. انجام 8 بار باز و بسته کردن تمام انگشتان که هر بار حدود 10 تا 15 ثانیه طول بکشد در هر یک ساعت در زمان بیداری توصیه می شود.
4. اگر به علت نوع عمل جراحی آرنج و شانه به بدن بسته نشده باشد انجام حرکات مشابه در آرنج و شانه ولی با فاصله بیشتر مثلا هر سه ساعت یک بار توصیه می شود.
5. در صورتیکه علیرغم تمهیدات بالا همچنان درد و تورم وجود داشت میتوانید بانداژ کشی روی پانسمان خود را باز کنید و کمی شل تر ببندید.
6. در صورت ادامه درد بخصوص اگر پیش رونده باشد حتما باید پزشک معالج خود را مطلع کنید. احتمال بروز عارضه مهمی وجود دارد به نام سندروم کمپارتمان که در جای دیگری بحث خواهد شد.

• بعد از 24 تا 48 ساعت قرار دادن وضعیت دست و میزان استراحت بسته به نوع عمل جراحی متفاوت است. ولی اگر باعث درد بیمار نمی شود می تواند دست خود را ازاد و رها بگذارد.
• تعویض پانسمان: جز در مواردی که دست آتل دارد یا آرنج و شانه با بانداژ به بدن بسته شده است به راحتی میتوانید پانسمان خود را عوض کنید. توصیه های زیر کمک کننده است.
  1. تعویض پانسمان حداقل یک روز درمیان انجام شود. این موضوع در صورت تداخل با استحمام ممکن است تغییر کند که در زیر می آید.
  2. در موارد ترشح زیاد محل عمل جراحی تعویض پانسمان روزانه می شود و باید پزشک خود را از این موضوع آگاه کنید.
  3. برای تعویض پانسمان نیاز به استفاده از بتادین سرم شستشو یا ماده ضد عفونی کننده دیگری وجود ندارد. تعویض گاز پانسمان با یک گاز استریل کفایت می کند.
  4. من به شخصه موافق پانسمانهای ضد آب نیستم چون نگران هستم تا از تبادل هوا با زخم جلوگیری شود. اما اگر تمایل به انجام پانسمان با این گونه پانسمان ها داشتید تعویض روزانه آنرا پیشنهاد می کنم.
  5. ادامه پانسمان معمولا تا زمان کشیدن بخیه ها یعنی معمولا تا دو هفته است.
  6. در صورت وجود آتل یا بسته بودن آرنج یا شانه به بدن نیاز به تعویض پانسمان نیست. اگر در طول مدتی که پانسمان تعویض نمی شود نگران شدید یا شک کردید که ممکن است زیر پانسمان عفونت کرده باشد با پزشک معالج خود مشورت نمایید. عفونت می تواند خود را به صورت ترشح غیر عادی که بر روی پانسمان و بانداژ دیده می شود، بوی غیر عادی از محل پانسمان، تشدید درد اندام، تب و علائم عمومی عفونت نشان دهد.
• استحمام:
  1. در تمام مواردی که در بالا ذکر شد و اجازه تعویض پانسمان به شما داده شده است می توانید بعد از 48 ساعت پانسمان خود را باز کرده و استحمام نمایید. رسیدن آب هنگام استحمام به محل عمل جراحی منعی ندارد اما نکات زیر حائز اهمیت است:
     1. برای آنکه در محل عمل جراحی احساس سوزش ایجاد نشود می توانید از صابون بچه یا شامپو بچه استفاده نمایید.
     2. رسیدن آب یا کف صابون و شامپو به محل عمل جراحی مشکلی ندارد ولی بهتر است روز محل عمل جراحی لیف کشیده نشود. لیف کشیدن روی محل عمل جراحی می تواند باعث باز شدن بخیه و بد شکل شدن زخم شود.

• بعد از اتمام استحمام و خشک کردن اندام بهتر است روی محل عمل جراحی با یک پماد نظیر ویتامین AD یا وازلین یا هر چرب کننده مطمئن دیگری چرب شود و یک گاز استریل روی آن گذاشته شده و بانداژ شود.

1. در مواردی که آتل یا گچ وجود دارد یا آرنج و شانه به بدن بسته شده اند هنگام استحمام قسمتهای بانداژ شده نباید با آب تماس داشته باشند و خیس شوند. اگر به صورت غیر اختیاری این پانسمانها بطور واضحی خیس شدند با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

• کشیدن بخیه ها:
  1. بخیه های جذبی: این بخیه ها معمولا به صورت زیر جلدی و پلاستیک زده می شوند و رنگ آنها سفید یا شفاف است (از جنس منوکریل). اگر چه این بخیه ها خودبخود جذب می شوند اما ممکن است چندین هفته طول بکشد. در این موارد یک یا دو انتهای بخیه که به صورت یک گره در بیرون پوست قرار دارد باعث مزاحمت شما می شود. در این موارد پیشنها می کنیم که بعد از 14 روز گره ابتدا و انتهای محل عمل جراحی که بیرون از پوست قرار دارد را از زیر گره با یک قیچی تمیز قطع کنید. نخی که در بین این دو گره و در داخل پوست قرار دارد معمولا مزاحمت ایجاد نمی کند و نیاز به خارج کردن ندارد.
  2. بخیه های غیر جذبی: معمولا تک تک زده شده اند و معمولا به رنگ ابی هستند (از جنس نایلون). معمولا بعد از دو هفته می توان آنها را کشید. بهتر است این کار را در درمانگاه انجام داد.
  3. بخیه های اطفال: در اطفال ما معمولا از بخیه های جذبی استفاده می کنیم. اما ممکن است این بخیه ها تک تک زده شده باشند. رنگ آنها سفید یا بنفش است ( از نوع ویکیریل). با وجودی که ممکن است مدت طولانی تر از دو هفته طول بکشد تا این بخیه بیفتند اما معمولا ما تلاش برای خارج کردن بخیه ها نمی کنیم و منتظر افتادن خود آنها می شویم.
• ویزیت نوبت اول بعد از عمل جراحی: معمولا در دستورات بعد از عمل جراحی زمان ویزیت بعدی مشخص می شود و توسط پرستاران به اطلاع بیمار رسانده می شود. اما نکات زیر هم می تواند کمک کننده باشد.
  1. اولین ویزیت بعد از عمل جراحی نیاز به گرفتن وقت قبلی از مطب نیست و مدت انتظار آن هم با بیماران عادی تفاوت دارد. اما حتما پیشنهاد می کنم قبل از مراجعه تماس تلفنی با مطب گرفته شود تا اگر به علتی مطب تعطیل بود برای شما مشکلی پیش نیاید.
  2. حتما در اولین مراجعه خود خلاصه پرونده عمل خود را همراه خود بیاورید. هنگام ترخیص شما این خلاصه پرونده به شما تحویل می شود.
  3. برخی موارد لازم است فردای عمل جراحی به مطب مراجعه شود. در این موارد اقدام خاصی نیاز نیست و توضیحات کامل در هنگام ویزیت به شما داده می شود..
  4. اگر بین عمل جراحی و مراجعه به مطب چند روز یا چند هفته فاصله باشد نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
     1. به شماره تلفن پزشک معالج خود یک پیام صوتی یا متنی در واتس آپ بفرستید و دستورات بعد از عمل جراحی را استعلام نمایید.
     2. اگر از تاریخ مراجعه بعدی خود مطمئن نبودید و پاسخ پیام واتس آپی خود را دریافت نکردید در اولین روز مطب بعد از عمل جراحی به مطب زنگ زده و با پزشک معالج خود صحبت کنید.

• مجددا و این بار با تاکید بیشتر یادآوری می شود خلاصه پرونده عمل جراحی خود را که هنگام ترخیص به شما تحویل می دهند با خود به مطب بیاورید. گاهی به علت فاصله زمانی یا شباهت بیماران از نظر نوع عمل یا نوع بیماری ممکن است اطلاعات خلاصه پرونده خیلی کمک کننده باشد. بعد از اولین ویزیت و درج خلاصه پرونده در پرونده مطب این موضوع دیگر ضروری نیست.

برای شما بهبود سریع و کامل آرزو می کنم.